Το μεγαλύτερο παιχνίδι της Ιστορίας

Η Νέα Ζηλανδία και η Νότια Αφρική έχουν ένα κοινό χαρακτηριστικό, όπως πολλές από τις παραδοσιακές δυνάμεις του ράγκμπι, είναι κρατικές οντότητες που φτιάχτηκαν πάνω στα θεμέλια της βρετανικής αποικιοκρατίας. Το "red in the map", δηλαδή η εξάπλωση της αυτοκρατορίας, ήταν ο χώρος που το άθλημα άρχισε να διαδίδεται την ίδια εποχή που έμπαιναν οι βάσεις για τον ενιαία αποδεκτό κώδικα και την ομοσπονδία στη μητρόπολη, την Αγγλία.

Στη Νέα Ζηλανδία, η εξάπλωση του αθλήματος είχε κοινά χαρακτηριστικά με την Ευρώπη, καθώς ουσιαστικά αντικατέστησε ως ασχολία πρόγονα σπορ με μπάλα που παίζονταν από την εποχή της ειρηνικής διαβίωσης των ιθαγενών πληθυσμών. Στη Νότια Αφρική, από την άλλη, που επικρατούσε μια πολύ πιο σκληρή πραγματικότητα μεταξύ των λευκών αποικιοκρατών και των γηγενών πληθυσμών, το παιχνίδι ήταν μια αντανάκλαση της εξέλιξης που υπήρχε στην Αγγλία, με τον κώδικα του Winchester αρχικά να αναπτύσσεται στο λιμάνι του Cape Town και προοδευτικά στις εσωτερικές πόλεις, με την αντικατάσταση από τον κώδικα του rugby να συμβαίνει προς τα τέλη του 19ου αιώνα.

Με το ξεκίνημα του 20ου αιώνα, αμφότερες οι χώρες έφτιαξαν αρχικά ομάδες που αγωνίζονταν είτε με ευρωπαϊκές εθνικές και μικτές που έκαναν tours, είτε κάνοντας οι ίδιες tour (κυρίως νεοζηλανδέζικες ομάδες σε επαρχίες της Αυστραλίας). Υπό αυτό το πλαίσιο, το 1921, έλαβαν χώρα οι πρώτες αναμετρήσεις μεταξύ των δύο εθνικών ομάδων, σε νεοζηλανδέζικο έδαφος.

Η εθνική ομάδα της Νότιας Αφρικής, πραγματοποιούσε την 3η περιοδεία της (tour), για πρώτη φορά στο νότιο ημισφαίριο, σε επαρχίες της Αυστραλίας και της Νέας Ζηλανδίας. Σ'εκείνο το tour, σε συνολικά 24 αγώνες, τα Springboks κέρδισαν τους 20, έφεραν 2 ισοπαλίες και έχασαν 2. Ωστόσο, μόνο 3 από αυτούς θεωρούνται test matches, καθώς όλοι οι υπόλοιποι ήταν με αντιπάλους που δεν αποτελούσαν εθνικές ομάδες.

Το πρώτο εκ των τριών παιχνιδιών μεταξύ των Springboks και των All Blacks - και πρώτο στην ιστορία ανάμεσά τους - διεξήχθη στις 13 Αυγούστου του 1921, στο στάδιο Carisbrook του Dunedin. Νικήτρια σ'εκείνη την παρθενική αναμέτρηση ήταν η ομάδα της Νέας Ζηλανδίας, με σκορ 5-13. Δύο εβδομάδες αργότερα, στις 27 Αυγούστου, οι ομάδες αναμετρήθηκαν ξανά στο θρυλικό Eden Park του Auckland, με τους Springboks να κερδίζουν αυτή τη φορά με 9-5. Ο νικητής θα αναδεικνυόταν στην τελευταία αναμέτρηση, στο Athletic Park του Wellington, στις 17 Σεπτεμβρίου. Εκεί το αποτέλεσμα ήταν λευκή ισοπαλία (ναι, 0-0), ξεκινώντας με τον πιο "ισορροπημένο" τρόπο τη μεγαλύτερη τιτανομαχία στην ιστορία των test matches.

Οι δύο ομάδες αναμετρήθηκαν συνολικά 10 φορές μέχρι το προγραμματισμένο tour της Νέας Ζηλανδίας στη Νότια Αφρική το 1940, που ακυρώθηκε λόγω του ξεσπάσματος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Σ'αυτή την "προϊστορία" των αναμετρήσεων η Νότια Αφρική κέρδισε 5 φορές, η Νέα Ζηλανδία 4 και ένας αγώνας (ο προαναφερόμενος) έληξε ισόπαλος.

Από την εμφάνιση του ράγκμπι στη Νότια Αφρική, το σπορ ήταν αγαπητό από αμφότερες τις φυλές των μαύρων γηγενών και λευκών ευρωπαίων αποικιοκρατών. Ωστόσο, ως αντανάκλαση και των σκληρών κοινωνικών συνθηκών και της εκμετάλλευσης, ο διαχωρισμός των αθλούμενων ήταν απόλυτος από τα πρώτα βήματα του σπορ. Ράγκμπι έπαιζαν ξεχωριστά και μόνοι τους οι λευκοί, ξεχωριστά και μόνοι τους οι μαύροι.

Το 1948, το εθνικιστικό νοτιοαφρικανικό κόμμα και το κόμμα των αφρικάανερς κέρδισαν την πλειοψηφία στο νοτιοαφρικανικό κοινοβούλιο και επέβαλαν ένα από τα πιο σκληρά ρατσιστικά συστήματα που έχει γνωρίσει ποτέ η ανθρωπότητα, το αποτρόπαιο Απαρτχάιντ. Με τον νέο απάνθρωπο διαχωρισμό της κοινωνίας, το ράγκμπι υπήρξε φυσικά θύμα, όχι τόσο γιατί έγινε κάποια αλλαγή στον τρόπο που παιζόταν, αφού ρατσιστικοί αποκλεισμοί υπήρχαν από πολύ νωρίτερα, όσο λόγω του ότι η νοτιοαφρικανική ομάδα ράγκμπι έγινε σύμβολο των λευκών της Νότιας Αφρικής και φυσικά σύμβολο των εχθρών για τον μαύρο πληθυσμό.

Κατά τη διάρκεια του Απαρτχάιντ η εθνική ομάδα της Νέας Ζηλανδίας έδινε αγώνες με τους Springboks. Προκειμένου να ξεπεράσει τα φυλετικά εμπόδια, "βάφτιζε" τους Μαορί "επίτιμους" λευκούς (ασχολίαστο) και τους ενέτασσε στους All Blacks (ειρωνία) που επισκέπτονταν τη Νότια Αφρική.

Ωστόσο, όταν τα Springboks επισκέπτονταν τη Νέα Ζηλανδία τα πράγματα δεν ήταν πάντα ειρηνικά. Το 1981 το tour των Springboks σημαδεύτηκε από κάποιες από τις πιο ταραχώδεις στιγμές στην πολιτική και κοινωνική ζωή της Νέας Ζηλανδίας. Στην αναμέτρηση που είχε προγραμματιστεί για να λάβει χώρα στο Hamilton, στις 25 Ιούλη, διαδηλωτές εισέβαλαν στον αγωνιστικό χώρο. Στο παιχνίδι του Wellington χιλιάδες διαδηλωτές γέμισαν τους δρόμους της πρωτεύουσας για να ακολουθήσει το λιντσάρισμα από τη Νεοζηλανδέζικη αστυνομία στη Molesworth Street. Στο Christchurch, στις 15 Αυγούστου γέμισαν τους δρόμους γύρω από το στάδιο μέχρι να διαλυθούν από την αστυνομία και στο Auckland ένα ιδιωτικό αεροπλάνο έριξε βόμβες από αλεύρι μέσα στον αγωνιστικό χώρο, την ίδια στιγμή που διαδηλωτές ντυμένοι κλόουν εισέβαλαν στο γήπεδο προκειμένου η αστυνομία να τους αντιμετωπίσει βίαια σε ένα σκηνικό που έμεινε γνωστό ως το clowns incident.

Με λίγα λόγια, το ράγκμπι έγινε θύμα της ρατσιστικής φρικαλεότητας, που το χρησιμοποίησε ως σύμβολο της όχι μόνο στη Νότια Αφρική, αλλά και στη Νέα Ζηλανδία.

Όταν το ράγκμπι πλέον είχε αρχίσει να βαδίζει τα βήματα της εμπορευματοποίησης και της παγκοσμιοποίησής του ως αθλητικού προϊόντος, με τους αθλητές σιγά σιγά να αμείβονται όχι απαραίτητα ως επαγγελματίες, αλλά ως διάσημοι αστέρες από άλλες δραστηριότητες, έφτασε η ώρα και για την ανάπτυξη μιας μεγάλης διοργάνωσης, του Rugby World Cup. Στις δύο πρώτες διοργανώσεις, η Νότια Αφρική δεν επιτράπηκε να συμμετέχει, καθώς απαγορευόταν να έχει διεθνή εκπροσώπηση όσο υπήρχε το Απαρτχάιντ.

Στις 17 Ιούνη του 1991, όμως, μία από τις ιστορικότερες προσωπικότητες που περπάτησαν τη Γη, ο Nelson Mandela, απελευθερώθηκε μετά από 27 χρόνια φυλακής. Οι εξελίξεις στη χώρα που έφεραν την ανατροπή του αποτρόπαιου Απαρτχάιντ οδήγησαν στις πρώτες πολυφυλετικές εκλογές, στις 27 Απρίλη του 1994, όπου ο Madiba εκλέχτηκε πρόεδρος της χώρας. Ένα χρόνο μετά, η Νότια Αφρική, που επέστρεφε στο διεθνές αθλητικό στερέωμα, αναλάμβανε να διοργανώσει το 3ο Rugby World Cup.

Σε μια ιστορία που έχει καταγραφεί και κινηματογραφικά από το θαυμάσιο Invictus του Clint Eastwood (Morgan Freeman & Matt Damon), ο Mandela αποφάσισε να τσακίσει το σύμβολο του ρατσιστικού αποικιοκρατισμού, όχι καταργώντας το, αλλά αξιοποιώντας το ως σύμβολο της νέας κοινωνίας που ήθελε να δημιουργήσει. Τα Springboks έγιναν η ομάδα των λευκών και των μαύρων, που στον θρυλικό τελικό του Ellis Park, στις 24 Ιούνη του 1995, αντιμετώπισε τους All Blacks του "εξωγήινου" Jonah Lomu, σε έναν αγώνα που είναι σίγουρα ο πιο ιστορικός, όχι τόσο από αθλητικής πλευράς, όσο κοινωνικής. Οι θριαμβευτές Springboks έκαναν το ράγκμπι σύμβολο μιας μεγάλης κοινωνικής νίκης, του ίδιου του Mandela και του καταπιεζόμενου κομματιού της Νότιας Αφρικής. 24 χρόνια αργότερα, ο Siya Kolisi θα γινόταν ο πρώτος μαύρος αρχηγός που θα σήκωνε το Webb Ellis Cup στον ουρανό του Τόκιο.

Από τη δεκαετία του '90, η εμφάνιση του Tri Nations Series και έπειτα Tri Nations Cup, με τη συμμετοχή της Νέας Ζηλανδίας, Αυστραλίας και Νότιας Αφρικής, ήταν η απάντηση στο παραδοσιακό Home Nations / Five Nations / Six Nations του βορείου ημισφαιρίου. Η διοργάνωση, που ονομάστηκε αργότερα Rugby Championship με την είσοδο και της Αργεντινής, έφερε τις δύο ομάδες πολύ πιο συχνά αντιμέτωπες σε σχέση με τα παλιότερα χρόνια των tours. Αυτό τις δυνάμωσε αμφότερες, μετατρέποντάς της σε κυρίαρχες στο παγκόσμιο στερέωμα.

Πέρα από τη διοργάνωση του Νοτίου Ημισφαιρίου, οι δύο ομάδες συναντήθηκαν ξανά στο Rugby World Cup το 1999, στον μικρό τελικό που τα Springboks κέρδισαν με 18-22, το 2003 στον προημιτελικό που κέρδισαν με 29-9 οι All Blacks, το 2015 στον ημιτελικό του Twickenham που οι Νεοζηλανδοί επικράτησαν με 20-18, και το 2019 στη φάση των ομίλων, όπου και πάλι η Νέα Ζηλανδία κέρδισε με 23-13, ώστε να έχει 3 νίκες έναντι 2 τον αντιπάλων της στην ιστορία του θεσμού.